Güncel Yazılar 26 Temmuz 2011

STEVE JOBS MEĞER ARAPMIŞ!..(KAVMİYETÇİLİK)

STEVE JOBS MEĞER ARAPMIŞ!.. (KAVMİYETÇİLİK)


Tahir ARKIN
iPhone, iPad artık hepimizin cebinde, bürosunda dilinde. Bu harika alete sahip olmak ABD’ye trilyonlar ödüyoruz. Bu olağanüstü aleti kim icat etti biliyor musunuz? Sizin için önemli ise öğrenin. Steve Jobs diye biri. Bay Jobs üniversiteyi bitirememiş ama, bugün, Microsoft’un sahibi ve kurucusu Bill Gates gibi, dünyanın sayılı zenginlerinden, Apple’ın kurucusu ve CEO’su.
Jobs’un daha önemli bir yönü varmış meğer. Suudi Arabistan’da yayımlanan Saudi Gazette’ye (18 Ocak 2011 Business Plus) göre Jobs’un bu önemi Arap kanı taşımasından kaynaklanıyor. Jobs’un biyolojik babası Abdul Fattah Jandali, 1931 Suriye doğumlu, Humuslu zengin bir aileden geliyor. Gazeteye göre Batı medyası Jandali’ye hak ettiği önemi vermemiş; tanınmış bir siyaset bilim profesörü olduğunu, (Steve Jobs’un annesi olan) kız arkadaşı ile evlendiğini , ondan ayrıca bir kızı olduğunu ve eşinden ayrıldıktan sonra ortadan kaybolduğunu belirtmekle yetinmişti. Oysa Amerikalı bir tarihçi, kısa bir süre önce, internette yayınlanan ve sonra aniden yayından kaldırılan ve de ses getiren yayını ile Steve Jobs’u örnek vererek genlerin eğitimden önde geldiği tezini savunmuştu.

Jobs’un biyolojik babası Jandali bir toprak ağası’nın oğlu. Tahsil görmemiş ama evlatlarının okumasını istemiş. Bunun sonucunda Jandali, Beyrut Amerikan Üniversitesi’nde okutulmuş. O yıllarda Arap Kavmiyetçiliği yapan Şam’daki George Habaş, Constantine Zareeq gibi kavmiyetçilerden etkilenmiş.. Üniversitede 1918’de kurulmuş olan Arap birliği ve bağımsızlık yanlısı “Al-Urwa Al Wuthqa” Birliği’nin başkanlığını yapmış. Bu birlik, 1954’de Bağdat Paktı’na karşı şiddet yanlısı gösteriler sonucu kapatılmış. Birlik’te Arap Kavmiyetçileri ve Komünistler var ama Kavmiyetçiler ağır basıyor. Jandali, Şam Üniversitesi’nde hukuk okuyup avukat olmak istese de babası karşı geliyor. Bunun üzerine ABD’ye lisansüstü eğitimine gidiyor. Bir yıl Columbia’da okuduktan sonra Wisconsin Üniversitesine geçip kazandığı burslarla master ve doktora yapıyor. Uluslararası hukuk ve ekonomi üzerine yoğunlaşıyor. Bu sırada Joanne Candi Sciebele ile tanışıyor ve (evlilik dışı) bir oğlu oluyor. İşte Steve Jobs böyle bir Arap baba ve Amerikalı anneden olmadır. Ancak Sciebele’nin babası çok muhafazakârdır ve evlenmelerine izin vermez. Bayan Sicebele, büyüdüğünde ona üniversite eğitimi verecekleri sözünü alarak, oğlunu bir Amerikan ailesine evlatlık olarak verir.

Bir süre sonra Abdul Fattah Jandali, ismine John adını da ekleyerek Sciebele ile evlenir ve bu defa evlilik içi (Mona ismini verdikleri) bir kızları olur. John Abdul Fattah diplomat olmak amacıyla Suriye’ye döner. Bu dönem Suriye-Mısır Birleşik Arap Cumhuriyeti dönemidir ve Mısırlılar Suriye’ye hâkimdir. Bundan rahatsız olur ve ABD’ye geri döner. Ancak Suriye’ye gittiğinde karısı onu terk etmiştir. Michigan ve Nevada Üniversitelerinde öğretim görevlisi olarak çalışır. Ücretler yetersiz olduğundan bir lokanta açar ve bir süre sonra da üniversiteden ayrılıp özel sektörde yönetici olarak devam eder. Halen de yaşamını böyle sürdürmektedir.

John Jandali kendisini idealist olarak tanımlıyormuş! (inanılmaz değil mi?) Bir işi ya hakkıyla yaparmış ya da hiç dokunmazmış. Mart 2011’de 80 yaşında imiş ama 60’ında gibiymiş, zira kendine iyi bakmış. (Batının en yanlış uygulaması olarak gördüğü) Emeklilik müessesesini benimsememiş ve çalışmaya devam ediyormuş. Bazıları gibi emekli olup hayattayken ölü olmak istemezmiş. İki yıl kadar sonra “şimdiki işinin bitiminde” bir kitap yazacakmış. İnanmayacaksınız ama konusu “Arap Dünyası”nın geçmişi ve ileriye dönük tahliller” olacakmış, 35 yıldır Suriye’ye gitmemiş olsa da…“Suriye’deki ailesini, kültürünü ve cemiyetini, akrabalar arasındaki sıkı bağları özlüyormuş…“ABD’de ise teknolojik ilerlemeler ve sınırsız fırsatlar varmış ama hayatın kendisi bu değilmiş… Batı toplumunda insanın kişisel hürriyetlerini takdir ederken, bir zaman sonra insan kendini yalnız hissediyor ve doğudaki akrabanın moral desteği olmadığını anlıyormuş… Sadece ana baba değil, ait olduğunu hissettiği daha geniş aile çevresi, işte vatanında en çok özlediği şeyler… Sosyal hayat ve muhteşem yiyeceklerden ziyade kültürel değerleri özlüyormuş… Hayata yeniden başlasaymış Suriye’den asla ayrılmazmış. “Enerjimi ve yeteneklerimi yanlış yerde ve yanlış cemiyette boşa harcadığını düşünüyorum! Ama keşke denecek bir durum yok; olan oldu.” Peki, ABD’de uzun yıllar yaşadıktan sonra Suriyeli Kimliği ve Arap kültüründen ne kalmıştı.

“Ameli olmayan bir Müslümanım, Hac’ca gitmedim ama doktrin ve kültür olarak İslam’a inanıyorum, aileye inanıyorum. Kavmim veya dinimden ötürü ABD’de hiçbir ayrımcılığı maruz kalmadım, aksanım olmasına rağmen kendimi yabancı hissetmedim. Şimdi buraya gelen Araplara, burada üniversiteyi bitirdikten sonra ülkelerine geri dönmelerini; zira Arap ülkelerinde, özellikle Körfezde sayısız fırsatlar olduğunu söylüyorum.”

“Mucit Babası” olarak anıldığı hatırlatıldığında, biyolojik oğlu Steve Jobs’un Apple’ın başında olduğunu, ancak biyolojik oğlunun Suriye’de de yaşamış olsa idi başarılı biri olacağını, zira dahi bir insan olduğunu söyleyerek, dehanın gen kaynaklı olduğunu ima ediyor.

Bu hayat hikayesi neden önemli? Birincisi kavmiyetçilerin ne denli batı hayranı olduklarını göstermesi ve aslında ne kadar büyük çelişkiler içinde bulunduklarını göstermesi bakımından önemli. İsmine John ilave eden Arap Kavmiyetçisinin çocuklarıyla, özellikle bebek iken evlatlık verdiği biriyle övünmesinin akılsızlığını göstermesi bakımından önemli. Ömrünü ABD’de geçirdikten sonra Arapların geleceklerinde söz sahibi olmaya hakkı olduğunu düşünebildiğini göstermesi nedeniyle önemli. Basit dünya rahatı için çocuğunu evlatlık olarak verilmesine vicdanı elveren birinin, vatanının geleceğini ne denli düşünebileceğini sorgulatması bakımından önemli. Suriye’deki aile bağlarını beğenirken bunu her Cuma hutbesinde ahiret mutluluğu karşılığında akrabalarına iyi davran emrini uygulamanın sonucu olduğunun farkında olamaması nedeniyle önemli.

Bu konunun Suudi Arabistan’da yayınlanan bir gazete tarafından benimsenerek koca bir sayfa ayrılmış olması da ayrıca hayret ve dehşet verici.
Tahir Arkın.


Tahir ARKIN
Yorum yazabilmeniz için üye girişi yapmanız gerekmektedir.